Opgave van de stad
Duurzame stad
Hilversum is al een groene gemeente maar staat voor een grote uitdaging om in de komende jaren nog groener te worden. In letterlijke zin betekent dat groener door het beschermen en uitbreiden van het groen dat de gemeente rijk is. Klimaatadaptatie en biodiversiteit zijn hierbij belangrijke thema’s. In figuurlijke zin heeft dat betrekking op de duurzaamheidsopgave waar we als gemeente voor staan. We versnellen de energietransitie om uiterlijk in 2040 afscheid te nemen van het aardgas. Deze grote klus klaart de gemeente niet alleen. Alle inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en instellingen zijn hierbij nodig. Daarom beginnen we nu met het opstellen van een planning waarin staat hoe en wanneer we de wijken aanpakken. De gemeente geeft het goede voorbeeld door snel grote stappen te zetten in het klimaatneutraal maken van de eigen organisatie. |
---|
Er was meer huishoudelijk afval in 2020, door onder andere meer thuiswerken en meer bezoek aan de afvalbrengstations (zolder opruimen, tuin opknappen etc.). Dat past in het landelijke beeld. Daarnaast hebben we te maken gekregen met een aanzienlijke toename van bijplaatsingen / dumpingen bij containers en in de openbare ruimte. Ook de inzet van vrijwilligers (inzameling van oud papier) stond onder spanning. Veel verenigingen trokken zich (tijdelijk) terug, waardoor de inzameling geheel bij de GAD kwam te liggen.
Het percentage hernieuwbare energie ligt hoger dan hernieuwbare elektriciteit, omdat hernieuwbare energie het totaal (de optelsom) is van alle elektriciteit, biobrandstof en warmte (gedeeld door het verbruik).
Ambities
- Duurzaamheid en milieubeheerActiviteiten & Financiën Duurzaamheid en milieubeheer
1.4.1. Duurzaamheid en milieubeheer
Om de noodzakelijke CO₂ reductie te bewerkstelligen is in Nederland de keuze gemaakt dat de gebouwde omgeving (woningen en kantoren) na 2040 in hun energiebehoefte moeten voorzien zonder aardgas. Dat geldt dus ook voor Hilversum. Hiervoor sluiten we maximaal aan bij medeoverheden die sturen op de energietransitie en gaan we het gesprek aan met de stad. We faciliteren huiseigenaren, corporaties, bedrijven en maatschappelijke organisaties om deze grote veranderopgave gezamenlijk vorm te geven. Ondertussen werken wij in regioverband aan een eerste opzet voor de Regionale Energiestrategie (RES), die onderdeel wordt van de Hilversumse Energietransitie. Een extra ambitie is om als gemeentelijke organisatie in 2022 klimaatneutraal te zijn. Op het gebied van milieubeheer voert de gemeente regie als het gaat om beleid. De Omgevingsdienst Flevoland Gooi & Vechtstreek is de verbonden partij die de uitvoering voor een deel voor zijn rekening neemt. De gemeente houdt toezicht op deze samenwerking.
Activiteiten
●
Opstellen van:
- De Regionale Energie Strategie (RES)
- De Energietransitievisie warmte Hilversum
- Een opzet voor de wijkwarmtetransitieplannen.
●
Operationaliseren van het regionale energiedienstenbedrijf.
●
Realiseren van een klimaatneutrale organisatie door het verduurzamen van vastgoed en gezond en circulair aanbesteden.
●
Ondersteunen van de gemeentelijke duurzaamheidsfondsen voor bewoners en maatschappelijke organisaties en uitbreiden van het financiële aanbod voor het verduurzamen van de woning
●
Aanspreken van bedrijven en organisaties op hun rol in de energietransitie en dit opnemen als randvoorwaarde bij partners die door de gemeente worden gefinancierd.
●
Opstellen kaderstellende nota energietransitie 2021-2025.
●
Uitvoeren van jaarplan Energietransitie Hilversum 2020.
●
Uitvoeren van de Green Deals met Hilversumse partners.
●
Onderzoeken van nieuwe manieren om luchtkwaliteit te meten (i.s.m. Smart City).
●
Het actualiseren van het bodeminformatiesysteem en 80 locaties op verontreiniging onderzoeken.
●
Administratief afronden van A-lijst Wet geluidhinder.
●
Sturen op de prestaties van de verbonden partij Omgevingsdienst Flevoland Gooi & Vechtstreek, die een aantal milieutaken voor de gemeente uitvoert.
●
Energieaudits bij bedrijven ter uitvoering van de landelijke wet Milieubeheer.
●
Opstellen van een luchtkwaliteitsplan.
Toelichting op activiteiten
In 2020 zijn grote stappen gezet op het gebied van duurzaamheid en milieubeheer. Het concept voor de Regionale Energie Strategie (RES) Noord-Holland Zuid is opgesteld en de raad heeft hierop wensen en bedenkingen ingediend. Deze worden verwerkt in de RES Noord-Holland Zuid 1.0. De raad zal in 2021 een besluit nemen over de RES Noord-Holland Zuid 1.0.
Op het gebied van klimaatneutrale organisatie zijn er twee opgaves: de verduurzaming van het Raadhuis en de verduurzaming van de Gemeentewerf. De raad heeft eind januari 2020 voor beide het groene licht gegeven. De uitvoering van de verduurzaming van de Gemeentewerf is grotendeels in 2020 uitgevoerd en wordt in 2021 afgerond en is daarmee op koers. Voor het Raadhuis geldt dat de oplossing met zonnepanelen door nieuwe regelgeving niet meer was te realiseren. Er zijn alternatieve scenario’s ontwikkeld en aan de raadscommissie van 18 november 2020 voorgelegd, waarbij de commissie haar voorkeur heeft uitgesproken om in het resterende gasverbruik te voorzien door de inkoop van biogas. De gemeentelijke bedrijfsvoering is daarmee per 2022 CO2-neutraal.
De energietransitie visie is gesplitst in een Transitie Visie Warmte en een programmaplan energietransitie 2021-2025. Hierdoor zijn deze vertraagd, en gaan nu als aparte documenten in 2021 naar de raad. De conclusies en aanbevelingen van het rekenkamerrapport worden bij de uitwerking meegenomen. In 2020 is het subsidieprogramma Aardgasvrije wijken van het Rijk toegekend om in het noordelijke deel van de Hilversumse Meent aan de slag te gaan met het aardgasvrij maken van de wijk.
Een tweede burgerinitiatief is het burgermeetnetwerk Meetbaar Hilversum. In samenwerking met inwoners en Smart City is een netwerk opgericht om beter inzicht te krijgen in de data van de luchtkwaliteit. Er zijn momenteel vijftien meetpunten in Hilversum om fijnstof te meten, waaronder drie meetpunten van het RIVM die ook stikstofdioxide meten. In 2021 komt een voorstel om het aantal meetpunten uit te breiden.
De A-Lijst Wet geluidhinder heeft in 2020 door het verschuiven van prioriteiten vanwege de coronapandemie geen vervolg gekregen. De lijst zal nu in 2021 worden afgerond. Dit geldt ook voor het voorstel betreffende het Schone Luchtakkoord. Vanwege herprioritering is dit onderdeel verschoven naar 2021. In 2021 zal hiervoor een campagne starten tegen stookoverlast als gevolg van open haarden.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
3.370
-477
2.894
Realisatie
3.177
-326
2.851
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
-193
151
-43
Voor de geluidsanering op het resterende spoortracé in Hilversum fase 3) zijn nog geen plannen of afspraken gemaakt. De oorzaak hiervan ligt bij de afwachtende houding van ProRail en het Rijk waarbij ProRail de wettelijke saneringsplicht heeft en het Rijk de kosten draagt. Hierover is de raad geïnformeerd via Raadsinformatiebrief nummer 2021-11. Het voordeel is iets lager dan het nadeel vermeld omdat volgens de subsidievoorwaarden de gemaakte legeskosten niet worden vergoed. Daarnaast zijn er subsidies ontvangen van zowel de Rijksoverheid Regeling Reductie Energiegebruik dan wel van de provincie Noord-Holland inzake wijkwarmte transitie Kerkelanden. In de decembercirculaire is een bedrag beschikbaar gesteld voor transitievisie Warmte. De transitievisie Warmte moet eind 2021 door de raad worden goedgekeurd. Om dit te kunnen realiseren wordt de raad gevraagd om bij de vaststelling van de jaarrekening een bedrag van € 85.000 over te hevelen naar 2021.
- Openbaar groen en (openlucht) recreatieActiviteiten & Financiën Openbaar groen en (openlucht) recreatie
1.4.2. Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Hilversum is een groene stad, omringd door prachtige natuur- en recreatiegebieden. De gemeente heeft het doel de hoeveelheid binnenstedelijk groen op peil te houden en op plekken te vergroten. Er ligt ook een sterke nadruk op het vergroten van de biodiversiteit en het klimaatadaptief maken van de stad. Groeninitiatieven uit de buurten blijven toenemen. De gemeente stimuleert deze betrokkenheid en biedt waar nodig begeleiding aan inwoners met groene plannen. Het GNR blijft zorg dragen voor de natuurgebieden.
Activiteiten
●
Stimuleren en ondersteunen van groenbeheer en onderhoud in buurten.
●
Voortzetten project Impuls Groen in het centrum.
●
Actief deelnemen aan het GNR om ook in de toekomst de natuur en recreatiewaarden in natuurgebieden te vergroten en ontwikkelen.
●
Onderhouden van verschillende groenniveaus en daarbij altijd streven naar participatie uit wijken en buurten.
●
Starten met het uitwerken van beleid met betrekking tot biodiversiteit, natuurinclusief bouwen en klimaatadaptatie.
●
In kaart brengen van de biodiversiteit in de wijken.
Toelichting op activiteiten
Voor onderhoud van het groen is in 2020 ingezet op de participatie uit de wijken en buurten. Naast het inplanten van boomspiegels, het aanleggen van geveltuintjes en het aanbrengen van hanging baskets zijn er verschillende initiatieven met bewoners gerealiseerd. In de Goudriaanstraat zijn bijvoorbeeld bloembakken, groen en bankjes geplaatst die door de bewoners worden onderhouden en in het centrum zijn geraniumzuilen door winkeliers geplaatst.
Dit jaar is er ook begonnen met het opstellen van beleid voor natuurinclusief bouwen. Bij het natuurinclusief bouwen wordt een ecologische stadskaart ontwikkeld en een ecologische kansenkaart gemaakt. In dit beleidsplan komen de maatregelen te staan die kunnen worden genomen bij verbouwen of nieuwbouw van gebouwen. In 2021 zal de raad hierover worden geïnformeerd door middel van een raadsinformatiebrief.
De biodiversiteit in de wijken is ook in kaart gebracht, met name de zogenaamde gebouwbewonende soorten, zoals de huismus, vleermuis en gierzwaluw. Hierbij is geïnventariseerd welke diersoorten gebonden zijn aan gebouwen in Hilversum.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
6.708
-280
6.428
Realisatie
6.850
-305
6.545
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
142
-25
117
Het onderhouden van groen in de openbare ruimte heeft binnen de gestelde financiële kaders plaatsgevonden.
- RioleringActiviteiten & Financiën Riolering
1.4.3. Riolering
Het beheren en onderhouden van het riool is een omvangrijke gemeentelijke taak. Zeker nu klimaatverandering zorgt voor heftige buien en overstromingen en daarmee meer druk op het rioolstelsel. Een optimaal functionerend rioolstelsel met speciale aandacht voor klimaatadaptatie is ook in 2020 het uitgangspunt. Deze problematiek is meegenomen in het Watermanagementplan (WMP) 2021-2026.
Activiteiten
●
Vervangen van 6,5 km in het rioolstelsel, als onderdeel van 65 km vervangen tussen 2015 en 2025.
●
Beheren en onderhouden van het rioolstelsel volgens het gemeentelijk rioleringsplan en verder onderzoeken welke rol klimaatadaptatie hierin speelt. Binnen de bestaande mogelijkheden wordt klimaatadaptatie ook direct gerealiseerd.
●
Afronden Infiltratieveld Hilversum-Noord (4m diep, 35m lang) om het rioolstelsel minder te belasten.
●
Bestrijden van en toezicht houden op overlast grond- en regenwater.
●
Controleren en handhaven van gestort huiswater en drijfvuil oppervlaktewater.
●
Opstellen van het GRP 2021-2026.
Toelichting op activiteiten
In 2020 is het Watermanagementplan door de raad vastgesteld en aansluitend in uitvoering genomen. Een belangrijk onderdeel in dit plan is klimaatadaptie. Hiervoor worden onder meer maatregelen ter bestrijding van wateroverlast getroffen, zowel gericht op de middellange alsook de lange termijn. Voor de korte termijn waren ook al eerder maatregelen getroffen om direct en adequaat op te treden bij dreiging van acute wateroverlast. Een voorbeeld van een maatregel voor klimaatadaptatie is dat in 2020 op grote schaal infiltratiekratten zijn geleverd aan particulieren. Na de start van de campagne over infiltratiekratten heeft dit in 2020 meteen een hoge vlucht genomen.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
6.181
-7.827
-1.645
Realisatie
6.558
-8.173
-1.615
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
376
-347
30
De hogere baten voor de rioolheffing zijn het gevolg van zowel volume toenames in het aantal aansluitingen alsmede uitgevoerde bestandscontroles. De raad is hierover geïnformeerd door RIB 2021-16. De onttrekking van de egalisatievoorziening riolering is lager dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de hogere opbrengsten van de rioolheffing.
- AfvalActiviteiten & Financiën Afval
1.4.4. Afval
De Grondstoffen en Afvalstoffen (GAD) Gooi & Vechtstreek voert namens de gemeente het verwijderen van afval uit. De gemeente houdt via de begroting van het GAD toezicht op een effectieve en efficiënte afvalinzameling. Daarmee worden de tarieven voor afvalstoffenheffing voor de inwoner zo laag en stabiel mogelijk gehouden.
Activiteiten
●
Sturen op een goede en efficiënte uitvoering van de GAD.
●
Innen van de afvalstoffenheffing, deze kostendekkend maken, en vervolgens overhevelen aan de GAD
Toelichting op activiteiten
Tijdens de coronapandemie hebben veel huishoudens gebruik gemaakt van het Afvalscheidingsstation GAD, wat een grote drukte bij het afvalscheidingsstation heeft veroorzaakt. In samenwerking met de gemeente is deze grote toeloop logistiek in goede banen geleid.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
8.875
-10.286
-1.411
Realisatie
8.981
-10.593
-1.613
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
105
-307
-202
De meeropbrengst van de afvalstoffenheffing komt doordat achterstanden in geblokkeerde objecten zijn weggewerkt en er bestandscontroles op de volledigheid van de in de heffing te betrekken objecten zijn uitgevoerd (o.a. op vrijstellingen en leegstand). De uitgevoerde controles hebben er in geresulteerd dat er circa 150 objecten meer in het heffen zijn opgenomen dan begroot. De raad is hierover geïnformeerd middels RIB 2021-16.
- Economische havens en waterwegenActiviteiten & Financiën Economische havens en waterwegen
1.4.5. Economische havens en waterwegen
In stand houden en onderhouden van de huidige natte infrastructuur.
Activiteiten
●
Regulier onderhoud van waterkeringen en afwatering, waarbij bij de vervanging van waterkeringen rekening wordt gehouden met natuurvriendelijke oevers.
●
Uitvoeren van de jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden, met name baggerwerkzaamheden, conform het onderhoudsplan.
●
In stand houden, onderhouden en bereikbaar houden van de binnenhavens en doorgaande waterwegen.
●
Onderzoeken van rollen en verantwoordelijkheden beheer oppervlaktewater tussen Waternet en de gemeente.
●
Beheer en onderhoud van schutsluis ’t Hemeltje en de vervanging van de technische installaties van de schutsluis.
●
Actief onderzoeken naar een bron voor warmte.
Toelichting op activiteiten
De jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd in samenwerking met Waternet. Overleggen met Waternet over rollen en verantwoordelijkheden voor het onderhoud verlopen constructief en hebben geleid tot een concept-verdeling hiervan. In 2021 zullen deze overleggen over dit onderwerp met duidelijke afspraken worden afgerond.
De vervanging van de technische installaties van de Schutsluis was in 2020 gestart en zal geheel volgens planning worden afgerond in 2021.
Door Waternet en de private partijen Firan en HET is onderzoek gedaan naar een warmtebron voor de wijk Kerkelanden. Door de coronapandemie is de rapportage hierover vertraagd en zal nu in januari 2021 worden opgeleverd. Daarnaast is er door Waternet, Firan en HET een vergunning-advies gevraagd aan de provincie voor een onderzoek naar geothermie (aardwarmte). Het advies wordt in het eerste kwartaal van 2021 verwacht.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
494
-28
466
Realisatie
460
-51
408
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
-34
-23
-58
Het in stand houden en onderhouden van de huidige natte infrastructuur heeft binnen de gestelde financiële kaders plaatsgevonden.